Kήλη – βουβωνοκήλη. Τι είναι και από το προκαλείται;

Γράφει ο Ζουριδάκης Ιωάννης – Χειρουργός

Κήλη θεωρείται η προβολή ή έξοδος ενός  ενδοκοιλιακού οργάνου ή σπλάγχνου μέσω του κοιλιακού τοιχώματος, ακολουθώντας την πορεία είτε ενός φυσιολογικού στομίου,  είτε  ενός παθολογικού  στομίου.

Ένα φυσιολογικό στόμιο θα μπορούσε να είναι π.χ. ο ομφαλός ή το βουβωνικό κανάλι μέσω του οποίου εξέρχονται τα σπερματικά αγγεία, ενώ ένα  παθολογικό στόμιο δημιουργείται λόγω λύσης ή εξασθένησης της συνέχειας του κοιλιακού τοιχώματος μετά από κάποιο τραυματισμό ή από μια προηγηθείσα χειρουργική επέμβαση. Μπορεί επίσης να είναι εκ γενετής ή να έχει γίνει εξασθένηση των τοιχωμάτων λόγω ηλικίας.
Η διάγνωση της κήλης μπορεί να γίνει από τον ίδιο τον ασθενή, επειδή ψηλαφά μία διόγκωση, επώδυνη ή μη, σε κάποιο σημείο του σώματός του, ή  από τον γιατρό, επειδή ο/η ασθενής αναφέρει ενοχλήματα στο συγκεκριμένο σημείο. Τα ενοχλήματα αυτά, συνήθως πόνος και διόγκωση της περιοχής, παρουσιάζονται μετά από άρση βαρών, έντονο βήχα ή δυσκοιλιότητα.
Τα αίτια που δημιουργούν την κήλη, είναι όλα εκείνα που ευθύνονται τόσο στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, όσο και στην εξασθένηση του κοιλιακού τοιχώματος.
Αυτά είναι τα εξής:

• Άρση βαρών και κοπιαστική εργασία
• Χρόνιος βήχας
• Χρόνια δυσκοιλιότητα
• Υπερτροφία προστάτη
• Παχυσαρκία
• Πολλαπλοί τοκετοί
• Χειρουργικά και άλλα τραύματα της κοιλιάς
• Κακή διατροφή
• Υπερήλικες
• Συγγενής προδιάθεση

Η κήλη που προβάλλει, τις περισσότερες φορές  περιέχει έντερο, ενώ άλλες φορές περιέχει επίπλουν, ουροδόχο κύστη, επιπλοϊκή απόφυση ή άλλο όργανο.
Ο ασθενής αντιλαμβάνεται την κήλη σαν μια διόγκωση, επώδυνη ή όχι σε κάποιο σημείο του σώματός του, η οποία στην αρχή εύκολα ανατάσσεται, επανέρχεται δηλαδή σε φυσιολογικά επίπεδα και “εξαφανίζεται ” με ήπιους χειρισμούς, συνήθως από τον ίδιο ή τον γιατρό.
Αν η κήλη δεν ανατάσσεται, τότε μιλάμε για μη ανατασσόμενη κήλη, η οποία σε μικρό χρονικό διάστημα περισφίγγεται, στραγγαλίζοντας το περιεχόμενό της και μετατρέπεται σε περισφιγμένη κήλη. Αυτό σημαίνει άμεσος κίνδυνος ισχαιμίας και νέκρωσης του περιεχομένου της, που τις περισσότερες φορές είναι έντερο.
Κλινικά, η περίσφιξη εμφανίζεται σαν μία εντοπισμένη επώδυνη διόγκωση που δεν υποχωρεί, ενώ ο πόνος σιγά-σιγά, γίνεται αφόρητος. Μπορεί να συνυπάρχουν επέκταση του πόνου στην υπόλοιπη κοιλιά, τυμπανισμός , πυρετός και έμετοι.
Η περισφιγμένη κήλη θέτει σε άμεσο κίνδυνο την υγεία του ασθενούς  με σοβαρές συνέπειες για τον οργανισμό του, όπως αποφρακτικός ειλεός, βαρειάς  μορφής περιτονίτιδα, έως και σηψαιμία με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ζωή του.
Η αντιμετώπιση της περίσφιξης πρέπει να είναι άμεση προκειμένου να επιβιώσει ο ασθενής, που σημαίνει ότι  πρέπει να χειρουργηθεί άμεσα δηλαδή μέσα σε έξι με  οκτώ  ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων του.
Το πότε θα περισφιχθεί μια κήλη είναι άγνωστο. Για το λόγο αυτό κάθε κήλη μετά τη διάγνωσή της, πρέπει να χειρουργείται το συντομότερο δυνατόν.
Διάφορα είδη κηλών
Οι κήλες, ανάλογα με την εντόπισή τους στο σώμα μας, παίρνουν διάφορες ονομασίες. Έτσι έχουμε την βουβωνοκήλη, δεξιά και αριστερά των γεννητικών οργάνων, στις βουβωνικές δηλαδή περιοχές, την οσχεοκήλη στο όσχεο, την μηροκήλη κάτω από το ριζομήριο, την ομφαλοκήλη στον ομφαλό, την κήλη λευκής γραμμής ή επιγαστρική κήλη, στη γραμμή που ενώνει το στέρνο με τον ομφαλό και την μετεγχειρητική κήλη. Και μόνο στους άνδρες, η  υδροκήλη και η κιρσοκήλη .
 ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία των κηλών σήμερα (σχεδόν εξ’ ολοκλήρου), είναι πάντα χειρουργική και στοχεύει στην ανάταξη του περιεχομένου τους μέσα στην περιτοναϊκή κοιλότητα, εάν φυσικά αυτό είναι βιώσιμο και  στην πλαστική αποκατάσταση της περιοχής με ειδικά πλέγματα.
Τα ειδικά αυτά πλέγματα είναι απορροφήσιμα ή ημιαπορροφήσιμα και ταυτόχρονα αδρανή, που σημαίνει καλώς ανεκτά από τον οργανισμό χωρίς να τα αποβάλλουν. Λειτουργούν σαν «μπαλώματα», που ενισχύουν το κοιλιακό τοίχωμα και έτσι  η κήλη δεν υποτροπιάζει.
Πράγματι με τα πλέγματα, οι υποτροπές σήμερα είναι 0-1% έναντι 10-15% με τις παλαιότερες μεθόδους.
Η μέθοδος αποκατάστασης των κηλών σήμερα,  γίνεται τόσο με την Λαπαροσκοπική μέθοδο, όσο και με την Κλασσική μέθοδο. Και στις δυο μεθόδους, πάγια τακτική θεωρείται η τοποθέτηση πλέγματος.

ΒΟΥΒΩΝΟΚΗΛΗ

Η βουβωνοκήλη, είναι η προβολή συνήθως εντέρου, δια του βουβωνικού καναλιού.
Το βουβωνικό κανάλι είναι ένα τούνελ στη βουβωνική περιοχή, δεξιά και αριστερά των γεννητικών οργάνων, και φέρει έσω και έξω στόμιο καθώς πρόσθιο και οπίσθιο τοίχωμα.
Το έσω στόμιο  βλέπει μέσα στη κοιλιά,  μέσω του οποίου εισέρχονται στους άνδρες ο σπερματικός τόνος με τα σπερματικά αγγεία , ενώ στις γυναίκες ο στρογγύλος σύνδεσμος της μήτρας.
Εξέρχονται και τα δύο από το έξω στόμιο.  Ο σπερματικός τόνος προς τον όρχη για τους άνδρες και ο στρογγύλος σύνδεσμος προς το ηβικό φύμα για τις γυναίκες.
Η βουβωνοκήλη που προβάλλει δια του έσω στομίου, λέγεται λοξή βουβωνοκήλη, η οποία  περισφίγγεται εύκολα, λόγω της στενότητας του δακτυλίου που δημιουργεί.
Όταν η κήλη προβάλλει δια του οπισθίου τοιχώματος λέγεται ευθεία βουβωνοκήλη, η οποία περισφίγγεται λιγότερο συχνά ή καθόλου. Δημιουργεί όμως τις κατάλληλες συνθήκες για τεράστιες κήλες, όπως οι οσχεοκήλες ή οι οσχεοβουβωνοκήλες, οι οποίες μπορεί να περιέχουν μεγάλα τμήματα εντέρου ή άλλων σπλάγχνων που στραγγαλίζονται, ισχαιμούν και δυνητικά μπορούν να νεκρωθούν και επομένως ο/η ασθενής να κινδυνεύει άμεσα.
Θεραπεία:
Η θεραπεία της βουβωνοκήλης είναι πάντοτε χερουργική. Η επέμβαση της βουβωνοκήλης σήμερα, μπορεί να γίνει είτε  με την ανοικτή, είτε με την Λαπαροσκοπική μέθοδο και σχεδόν πάντα τοποθετείται ειδικό πλέγμα βουβωνοκήλης.
Η τοποθέτηση του πλέγματος  γίνεται  και στις δύο μεθόδους.
Οι πιο γνωστές ανοικτές μέθοδοι για την βουβωνοκήλη , είναι:

• Πλαστική Bassini
• Πλαστική Halsted ( ή Potemski-Girard)
• Πλαστική Forgue
• Πλαστική McVay
• Πλαστική Shouldice
• Πλαστική αποκατάσταση με πλέγμα κατά Lichtenstein
• Πλαστική αποκατάσταση με διπλό πλέγμα PHS

Οι πιο γνωστές μέθοδοι Λαπαροσκοπικής  αποκατάστασης της βουβωνοκήλης, είναι:

1. Διακοιλιακή προπεριτοναϊκή αποκατάσταση ήTAPP(Transabdominal Pre-peritoneal Repair)
2. Ολική εξωπεριτοναϊκή αποκατάσταση ήTEP ( Totally extra-peritoneal repair)

Επέμβαση Βουβωνοκήλης    –    Μέθοδος Εκλογής   –  Ποιά μέθοδος είναι η καλύτερη για το πρόβλημά μου;
Σήμερα το 90% των χειρουργών έχουν καταλήξει, στηνανοικτή μέθοδο σαν την μέθοδο εκλογής, είτε με ειδικό πλέγμα κατά Lichtenstein , είτε με διπλό πλέγμα PHS.
Υπέρ της ΑΝΟΙΚΤΗΣ μεθόδου είναι:
- Η τοπική νάρκωση ή επισκληρίδιος (όπως στον ανώδυνο τοκετό), επομένως δεν χρειάζεται η επιβάρυνση της γενικής νάρκωσης
-Οι λιγότερες διεγχειρητικές επιπλοκές.
-Οι λιγότερες μετεγχειρητικές υποτροπές.
-Ο μικρότερος χειρουργικός χρόνος.
-Ο μετεγχειρητικός πόνος ελαχιστοποιείται με τη χρήση των RF  (ραδιοκύματα), αντί το νυστέρι.
- Το μικρότερο οικονομικό κόστος.
Τα πλέγματα τοποθετούνται με την μέθοδο “tension free”, δηλαδή χωρίς τάση, η οποία συμβάλει σημαντικά στη μείωση του πόνου.
Ο/Η ασθενής εξέρχεται την άλλη μέρα περιπατητικός/ή ή την ίδια μέρα το απόγευμα, αν έχει τοποθετηθεί διπλό πλέγμα PHS.
Εάν κάνει δουλειά γραφείου, δύναται να επιστρέψει στη δουλειά του σε 3 ημέρες με το πλέγμα PHS ή σε μία εβδομάδα με τα συμβατικά πλέγματα, ενώ σε βαρειά δουλειά σε ένα μήνα.
Υπέρ της ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ μεθόδου είναι:
Κυρίως στις μικρές ή ελάχιστες τομές, έχει ένδειξη και προτιμάται στην βουβωνοκήλη άμφω, στην ομφαλοκήλη και μετεγχειρητική κήλη και όπου χρειάζεται να γίνει ταυτόχρονα διερεύνηση της περιτοναϊκής κοιλότητας.
Γίνεται πάντα με γενική νάρκωση και αποφεύγεται σε επανεγχείρηση.