Ο Θεός αφήνει καί πεθαίνουν από την πείνα παιδιά;

Τό γράμμα τοῦ ἐφήβου τῆς Γ΄ Λυκείου Α.Κ. ἔχει ὥριμη­ σκέψη καί θέτει σπουδαῖα ἐρω­τήμα­τα. Ἀρχίζω ἀπό τό πρῶτο, πού λέει: «Ἀφοῦ ὁ Θεός φροντίζει καί γιά τά πετεινά τ᾿οὐ­ρανοῦ, γιατί ἀφήνει νά πεθαίνουν ἀπό τήν πείνα τόσα παιδιά στήν Ἀφρική, στήν Ἀσία, νά ὑπάρχουν τόσοι ἄστεγοι κ.τ.λ.;».

Πράγματι· ὁ Θεός δέν δημιούργησε ἁπλῶς τόν κόσμο· ἡ ἀγαθή του πρόνοια φροντίζει μόνιμα γιά ὅλα τά ὄντα· ἄψυχα καί ἔμψυχα· ἄλογα καί λο­γι­κά.

Καί γιά τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ, πού δέν σπέρ­­νουν οὔ­τε θερίζουν οὔτε μαζεύουν σέ ἀπο­­θῆκες. Φροντί­ζει καί γιά ἐκεῖνα ἀκόμη τῶν ὁποίων ἡ τρο­φή εἶναι σπά­νια καί δυσεύρετη – ὅπως π.χ. τά κοράκια πού τρέφονται μέ ψοφίμια. Ὁ Θεός τρέ­­φει καί αὐτά. Πολύ περισσότερο φροντίζει γιά τούς ἀνθρώπους (Ματθ. στ´ 26-27 καί Λουκ. ιβ´ [12] 24-25). Ἡ ἀγαπητική μέριμνα τοῦ Θεοῦ ἐκτείνεται σ᾿ ὅλα αὐτά, καί διότι τά δημιουργήματα αὐτά δέν μποροῦν νά βοηθήσουν τό ἕνα τό ἄλλο· μόνο νά εἰδοποιηθοῦν μεταξύ τους μποροῦν, ὅταν ἐπι­σημάνουν κάποιο μέρος, ὅπου ὑπάρχει τροφή· π.χ. οἱ μέλισσες εἰδοποιοῦνται μετα­ξύ τους μ᾿ ἕναν πολύ ἔξυπνο τρόπο κ.λ.π.

Στίς 7η καί 9η Ὁμιλίες του «Εἰς τήν Ἑξαήμερον» ὁ Μ. Βασίλειος ἀπαριθμεῖ πλῆθος παραδειγμάτων γιά νά βεβαιώσει ὅτι ὁ Θεός προνοεῖ γιά ὅλη τήν κτίση. Γράφει: Κανένα δημιούργημα δέν εἶναι ἀπρονόητο οὔτε παραμελημένο ἀπό τόν Θεό, ἀλλά ὅλα τά σκοπεύει ὁ ἀκοίμητος ὀφθαλμός του, καί σ̓ ὅλα χορηγεῖ καί βραβεύει τή σωτηρία τους. Καί ἀλλοῦ γράφει: Κανένα ἀπό τά ὄντα δέν εἶναι ἀπρονόητο, οὔτε ἄμοιρο τῆς ἐπιμέλειας, ἡ ὁποία τοῦ ἀνήκει.

Ο Θεός λοιπόν δέν ἀδιαφορεῖ γιά κανένα ἀπό τά πλάσματά του. Ὅμως ἡ ἀγάπη του ἐκτείνεται ἰδιαίτερα σ᾿ ὅλους τούς ἀνθρώπους. Αὐτός, ὁ Κύριος νοιάζεται καί ἐνδιαφέρεται γιά σᾶς, μᾶς διδάσκει ὁ ἀπ. Πέτρος (βλ. Α΄ Πέτρ. ε΄ 7). Εἶναι δέ τόσο τό ἐνδιαφέρον τοῦ Κυρίου γιά τόν καθένα προσωπικά, ὥστε ἔχει γνώση καί τῶν ἐλαχίστων γεγονότων πού μᾶς συμβαίνουν, στά ὁποῖα ἐμεῖς δίνουμε ἐλάχιστη ἤ καί καμιά σημασία! Αὐτό μᾶς τό βεβαίωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μέ τόν λόγο του: Ἀκόμα καί οἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς σας, γιά μιά ἀπό τίς ὁποῖες σεῖς μικρή ἤ καμιά φροντίδα δέν λαμβάνετε, καί τόν ἀριθμό τῶν ὁποίων ἀγνοεῖτε, ὅλες ἔχουν ἀριθμηθεῖ (βλ. Ματθ. ι΄ 30). Ἄν ὅμως ὁ Κύριος ἐνδιαφέρεται γιά τά ἀσήμαντα, πολύ περισσότερο ἐνδιαφέρεται γιά τά σημαντικά.

Ἀκόμη ὁ Κύριος ἀνατέλλει χωρίς διάκριση τόν ἥλιο σέ πονηρούς καί ἀγαθούς· βρέχει τή βροχή του σέ δικαίους καί ἀδίκους (Ματθ. ε´ 45). Ἔτσι εὐ­εργετεῖ κι αὐτούς πού Τόν μισοῦν καί Τόν ὑβρί­­ζουν. Ὁ Θεός βρέχει καί στή γῆ πού καλλιεργεῖ­ται ἀπό χέρια πλεονεκτῶν καί ἐκμεταλλευτῶν. ­Ἀ­να­τέλ­­λει­ τόν ἥλιο, πού θερμαίνει τούς σπόρους καί πολ­λαπλα­σιάζει διά τῆς εὐφορίας τούς καρ­πούς. Ὅταν δέ ἡ Ἁγία Γραφή μιλάει γιά τόν ἥλιο καί τή βροχή, ἐννοεῖ καί ὅλα ὅσα εἶναι ἀπαραίτη­τα γιά τή ζωή μας, τήν αὔξηση, τήν προκοπή καί τήν εὐτυ­χία μας.

Ἡ ἀγαθή λοιπόν πρόνοια τοῦ Θεοῦ φροντίζει καί γιά τά πιό ἀσήμαν­τα τῆς ζωῆς μας. Ἀγκαλιάζει ὅλους. Μεριμνᾶ γιά ὅλες τίς χῶρες, γιά ὅλους τούς λαούς. Μάλιστα ὁ ἱερός Χρυσόστομος στήν ὁμιλία του «Πρός τούς λέγοντας ὅτι οἱ δαίμονες διοικοῦν τά ἀνθρώπινα» τονίζει: Οὔτε ὁ ἥλιος δέν εἶναι τόσο φωτεινός, τόσο λαμπρός, ὅσο σα­φής εἶναι ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ! Ὅμως ποιά εἶναι ἡ δική μας συμπε­ριφορά; Εἶναι συνήθως ἡ ἀδικία, ἡ κακότητα, τό συμφέρον, ἡ ἐκμετάλλευση, ἡ μισανθρωπία, ἡ ἄρ­­νη­ση νά δώσουμε στόν ἄλλο ἀπό τά ἀγαθά μας. Λησμο­νοῦμε ὅτι ἔχουμε ὅλοι _ λευκοί, μαῦροι, κί­τρινοι _ κοινή καταγωγή, κοινή φύση. Μένουμε ὅμως ἀσυγκίνητοι, ἀνάλγητοι, ἄκαμπτοι μπροστά στή δυστυχία τῶν ἄλλων. Τό μόνο πού μᾶς ἐνδια­φέρει εἶναι πῶς θά αὐξήσουμε τά δικά μας κεφά­λαια _ ἀτομικά ἤ κρατικά. Ἡ ὅποια δυστυχία ὄχι μό­νο δέν μᾶς συγκινεῖ, ἀλλά καί ἀποτελεῖ εὐκαι­ρία το­κογλυφικῶν δανείων σ᾿ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, πού σημαίνει τελικά αὔξηση τῶν δικῶν μας κεφα­­λαίων. Μέ μιά φράση· Ἡ δική μας συμπεριφορά πρός τούς συνανθρώπους μας εἶναι ἐντελῶς ἀ­­­ντίθετη πρός τήν ἀπέραντη ἀγαπητική συμπερι­φορά τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο.

Ξεχνοῦμε ὅμως μιά μεγάλη ἀλήθεια. Παραβλέ­που­με ἕνα μέτρο καλλιεργείας τῆς ἑνότητος ὅ­­­λων διά τῆς ἀγάπης, πού ἔλαβε ὁ πάνσοφος Θεός γιά τά πλάσματά του. Ποιό εἶναι αὐτό τό μέτρο; Δέν ἔχουν ὅλες οἱ χῶρες τά ἴδια ἀγαθά, τά ἴδια προϊόντα, τόν ἴδιο πλοῦτο. Γιατί; Γιά νά ἔχει ὁ ἕνας λαός, ἡ μία χώρα ἀνάγκη τῆς ἄλλης. Ἔτσι τό ὑστέρημα ἤ τό ἔλλειμμα τοῦ ἑνός καλεῖται νά τό ἀναπληρώσει ὁ ἄλλος. Μ᾿ αὐτό τόν τρόπο καλ­λιεργοῦνται στε­νές ἀδελφικές, διακρατικές, εἰ­ρηνικές σχέσεις.Δυ­στυχῶς ὅμως μπαίνει ἡ δική μας ἀπληστία καί τό συμφέρον. Καί ἀντί ἀγάπης ἐφαρμόζουμε τό «ὁ θάνατός σου ζωή μου»! ῎Η αὐτό πού καταδικάζει ὁ ἀπ. Παῦλος: Ἄλλος μέν φτω­χότερος νά πεινᾶ, ἄλλος δέ πλουσιότερος νά μεθᾷ! (Α´ Κορ. ια´ [11] 21).

Μέ τή συμπεριφορά ὅμως αὐτή ὅ,τι πρέπει νά συντελεῖ στήν ἀ­­­μοι­βαία φιλία καί ἀγάπη καί στή δημιουργία καλῶν καί εἰρηνικῶν σχέ­σεων, γίνεται ὄργανο ἁρπακτικότητος, ἐκμεταλλεύσεως· δηλα­δή κα­τα­στάσεων πού συντελοῦν στήν ψυχρότη­­τα, στή διάσταση ἤ καί σ᾿ αὐτόν ἀκόμη τόν πόλε­­­μο! Στόν ὁποῖο, προκειμένου νά ἐξοντώσουμε τόν ἀν­­­τί­­παλο _ ἀδελφό μας, χρησιμοποιοῦνται ὅπλα, πλοῖα, ἀεροπλάνα, βόμβες, πύραυλοι… Ὅλα ὅμως αὐτά φτωχαίνουν ἀκό­μη περισσότερο τούς φτω­χούς καί ἀδύνατους λαούς. Τούς βυθίζουν στήν πείνα καί στήν ἐξαθλίωση. Καί πλουτίζουν ἀκόμη περισσότερο τούς πλούσιους καί ἰσχυρούς, ἀφοῦ αὐτοί εἶναι οἱ κατασκευαστές καί οἱ ἔμποροι τῶν ὁπλικῶν συστημάτων…

Ὥστε ἡ φτώχεια, ἡ πείνα, ἡ δυστυχία τῶν λαῶν δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά καρπός τῆς δικῆς μας κακίας, τοῦ δικοῦ μας ἐγωισμοῦ, τοῦ δικοῦ μας αὐ­τεξουσίου. Γιά τή θεραπεία αὐτοῦ τοῦ κακοῦ δέν φταίει βέβαια ὁ Θεός. Ὡστόσο μᾶς ἔχει δώσει φάρ­μακο.