«Ἡ προσευχή μέ τό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ»

Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου

........

Ὁ νοῦς, κατά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι “φερέοικος”. Μοιάζει σάν τό σαλιγκάρι, πού βγαίνει μέν λίγο ἔξω, ἀλλά ἐπιστρέφει ξανά στόν ἑαυτό του, στό καβούκι του. Ἔτσι λοιπόν θά πρέπει νά γίνεται καί μέ τόν νοῦ. Βγαίνει λίγο ἔξω, ἀλλά τό περισσότερο θά πρέπει νά ζῆ μέσα.

Βέβαια, ὁ Θεός ἔπλασε τόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου νά κινῆται πάντοτε. Ἀλλά νά κινῆται πρός συνάντησι τοῦ Δημιουργοῦ καί Πλάστου του, ὥστε νά συνομιλῆ μαζί Του καί ν᾿ ἀπολαμβάνη τά ἀγαθά τοῦ Παραδείσου. Μέ τήν πτῶσι ὅμως τῶν πρωτοπλάστων Ἀδάμ καί Εὔας καί τήν ἐκδίωξί τους ἀπό τόν παράδεισο, ὁ νοῦς ἔχασε τόν προσανατολισμό του καί ἀπό τότε, ὅλοι οἱ ἀπόγονοί τους ψάχνουμε νά βροῦμε τόν χαμένο μας παράδεισο, τή χαμένη μας οὐράνια πατρίδα. Γι᾿ αὐτό καί ὁ νοῦς τρέχει πότε ἐδῶ καί πότε ἐκεῖ.

Ὁ παράδεισος ἦτο γλυκύς. Ἦτο ἡ θεία μακαριότης. Ξεγελιέται λοιπόν ὁ νοῦς ἀπό τίς ἡδονές καί τίς “χαρές” αὐτοῦ τοῦ κόσμου καί τρέχει πρός αὐτές σάν κάποιον πού ψάχνει νά βρῆ λίγη νομιζομένη εὐτυχία, λίγη ἡσυχία, λίγη ἠρεμία, λίγη ἀνάπαυσι..., ἀλλά δέν τήν βρίσκει ποτέ..., γι᾿ αὐτό πότε πίνει, πότε μεθάει, πότε παίζει, πότε γλεντάει, πότε χορεύει... Χίλια δυό πράγματα κάνει ὁ ἄνθρωπος, γιά νά βρῆ αὐτό πούτοῦ λείπει. Ὅμως, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν βρίσκεται στόν τεχνικό παράδεισο πού ὑπάρχει στόν κόσμο γύρω μας οὔτε στήν ἱκανοποίησι τῶν αἰσθήσεών μας, διότι «ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ὑμῶν ἐστιν»¹.

Δυστυχῶς, ἡ θεία Χάρις κλειδώθηκε μέσα μας. Τῆς πέρασαν χειροπέδες τά πάθη καί οἱ ἀδυναμίες μας, καί ὁ Κύριος δέν μπορεῖ πιά νά μπῆ μέσα μας. Δηλαδή, κτυπάει τήν πόρτα τῆς καρδιᾶς μας: «Ἰδού ἔστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω»² καί – κακά τά ψέματα!– δέν Τοῦ ἀνοίγουμε τοῦ Κυρίου! Τήν ἀνοίγουμε μόνο σ᾿ ὅ,τι μᾶς σερβίρει τό ὀργανωμένο κακό μέ τήν τηλεόρασι, τόν ὕπνο, τά περιοδικά, τήν μουσική, τά σκάνδαλα, τήν πρόκλησι τῆς ἁμαρτίας, τά συνθήματα καί τίς ὑλιστικές καί ἄθεες ἰδέες, μέ τά ὅποια πονηρά μᾶς ψιθυρίζουν οἱ διπλανοί μας καί μέ ὅ,τι ἄλλο προσφέρει αὐτός ὁ ψεύτικος κόσμος.

Ὅσοι ὅμως ἀγωνιζόμενοι χριστιανοί γνωρίζουμε ὅτι μιά μέρα θά φύγουμε ἀπ᾿ αὐτόν ἐδῶ τόν κόσμο, πρίν πεθάνουμε, ὀφείλουμε νά βροῦμε τόν χαμένο μας παράδεισο μέσα μας, στήν καρδιά μας. «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης, προσέλθετε». “Ἐλᾶτε, ἐδῶ εἶναι ὁ παράδεισος! Εἶναι τό ἅγιο Δισκοπότηρο, εἶναι τό ἱερό Εὐαγγέλιο, εἶναι ἡ Νοερά προσευχή. Ἀνοῖξτε τήν καρδιά σας καί βάλτε τά μέσα”, μᾶς φωνάζει ὁ Κύριος. Καί μεῖς λέμε: “Δέν μᾶς παρατᾶς, βρέ παπᾶ!...” Μά δέν μιλάει ὁ ἱερεύς, ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτή πού μᾶς μιλάει. Δέν εἶναι τοῦ ἱερέως, δέν εἶναι τοῦ ἀρχιερέως, δέν εἶναι τοῦ διακόνου, δέν εἶναι τοῦ μοναχοῦ. Ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ εἶναι!

Ἄρα λοιπόν ἡ πορεία πρέπει νά γίνη πρός τά μέσα μας, πρός τήν καρδιά μας, πρός τόν «ἐν φυλακῇ» εὐρισκόμενον Κύριο, πρός τό βάθος τοῦ “εἶναι” μας. «Ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος»³, προέτρεψε ὁ Χριστός τόν Πέτρο. Ἐκεῖ στό βάθος εἶναι κρυμμένος ὁ θησαυρός τῶν ἀγαθῶν. Ἄς λειώσουμε, λοιπόν, τά κάγκελα τῶν παθῶν καί τῶν ἀδυναμιῶν πού σιδηρόδεσαν τήν θεία Χάρι, διά τοῦ πυρακτωμένου Ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μέ τήν λεγομένη Νοερά προσευχή, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με!».

Ὁ δρόμος τῆς Νοερᾶς Καρδιακῆς προσευχῆς εἶναι μέν ὁ συντομότερος δρόμος, γιά νά συναντήση ἡ καρδιά μας τόν Χριστό, ἀλλά ταυτόχρονα καί ὁ πιό δύσκολος, ἄν δέν ἔχουμε ἔμπειρο καί διακριτικό ὁδηγό, πού νά διαθέτη πολλή ταπείνωσι καί ἀγάπη, γιατί ὁ κίνδυνος τῆς πλάνης εἶναι μεγάλος καί τά ἀποτελέσματά της ὀλέθρια, ἀκόμη καί γι᾿ αὐτή τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας! Γι᾿ αὐτό κι ἐμεῖς ἐν πρώτοις ἀρκούμεθα στήν προφορική Εὐχή μέ ἀμετεώριστο τόν νοῦ.

Ἡ Εὐχή γίνεται παντοδύναμη, ὅταν τήν λέμε μ᾿ ὅλη μας τήν καριά καί πιστεύουμε σ᾿ αὐτά πού λέμε. Ἡ ταπείνωσις, τό συντετριμμένον πνεῦμα, ἡ θερμή πίστις καί ἡ ἀγάπη πρός τόν Ἰησοῦ, τόν Σωτῆρα μας, καί πρός τόν πλησίον προσελκύει τήν Χάρι Του καί μᾶς ἐλεεῖ...

Ἀλλά καί οἱ καθημερινές μας προσπάθειες γιά πνευματικό ἀγῶνα, πού ἀποβλέπει στήν ἐσωτερική καθαρότητα τῶν λογισμῶν, βοηθοῦν τήν προφορική Εὐχή, δηλαδή τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλό» καί, ὅταν τήν λέμε διαρκῶς ἀπό μέσα μας, ὁ νοῦς μας ἀποκτᾶ πνευματική εὐωδία καί πλουτίζεται ἀπό τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

(Δοκιμᾶστε το καί θά τό δῆτε!...).

Γι᾿ αὐτό καί πρέπει νά ἐπιμένουμε στό νά λέμε τήν Εὐχή, παρά τίς ἀντιδράσεις, πού θά προκαλῆ ὁ διάβολος, ἐπειδή θά ἐνοχλῆται καί θά μαστιγώνεται ἀπό τό παντοδύναμο Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.

Νά βάλουμε λοιπόν βία στήν Εὐχή, ἀφοῦ «βιασταί ἁρπάζουσιν»⁴ τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Διότι γρήγορα θά χτυπηθοῦμε ἀπό τήν ἀμέλεια, ἀπό τήν ραθυμία, ἀπό τήν ἀκηδία καί τήν τεμπελιά... Καί τό “δέν βαριέσαι”, τό “δέν μπορῶ”, σάν προφάσεις “ἐν ἁμαρτίαις”, θά μᾶς κυριεύσουν καί θά μᾶς ὁδηγήσουν στό πνεῦμα τῆς ἀναβολῆς. Ἔτσι ὅμως μᾶς κερδίζει ὁ αἰώνιος ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας, ὁ διάβολος. Γι᾿ αὐτό,

• σήμερα κοπίασε στήν Εὐχή κι ὄχι αὔριο·

• σήμερα ἡ βία μέ τό κομποσχοίνι,

• σήμερα ὁ κόπος,

• σήμερα ὁ πόνος καί ἡ λαχτάρα γιά προσευχή.

Μέ τό πέρασμα δέ τοῦ χρόνου καί μέ ἀρωγό τήν θεία Χάρι, θά διαπιστώσουμε τό ἑξῆς οὐράνιο καί θαυμαστό:

Ψυχοσωματικά θά καταστοῦμε μυρωμένα δοχεία τοῦ Παναγίου Πνεύματος! Ἀνδρες καί γυναῖκες, ἔγγαμοι καί ἄγαμοι, νέοι καί νέες καί ἰδιαιτέρως τά παιδιά, θά μοσχοβολοῦν σάν θυμίαμα εὐωδιαστό καί τά πρόσωπά τούς θά λάμπουν ἀπό μιά παράδοξη λάμψι καί φωτεινότητα τῆς θείας Χάριτος καί τῆς νοερᾶς ἐνεργείας τῆς θείας προσευχῆς. Γιατί ἡ Εὐχή εἶναι τό ἔαρ τό μυροβόλον, πού δημιουργεῖ τήν πνευματική ἄνοιξι στόν κάθε εὐχόμενο χριστιανό.

Καί ΤΟΤΕ... καί μόνον τότε ἡ ΕΥΧΗ, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» καθίσταται ὄχι μόνον φάρμακο θεραπείας ἀλλά καί προθάλαμος τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν καί πρόγευσις τῆς αἰωνιότητος!...

Κάποιος εὐλαβής καί θεοσεβής χριστιανός περπατοῦσε στόν δρόμο καί ἔλεγε συνεχῶς ψιθυριστά τήν Εὐχή: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με». Καί πρόσθετε «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, δι᾿ εὐχῶν τοῦ ἁγίου Γέροντός μου, ἐλέησόν με» καί «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησε τήν οἰκογένειά μου».

Σέ λίγο αὐτενέργησε ἡ προφορική Εὐχή καί ἔγινε Καρδιακή, καί μέ πολύ θεῖο ἔρωτα ἄρχισε νά λέγεται ἀπό τήν καρδιά. Καί ἀκινητοποιήθηκε ὁ χριστιανός αὐτός ἀκουμπῶντας πάνω σέ ἕνα στῦλο.

Τότε ἐγένετο ὁλόκληρη ἡ ψυχή του φωτοδότις αἴγλη, χορτασμός, θεία ἀναπνοή! Πηδοῦσε ἡ καρδιά του ἀπό οὐράνια χαρά καί μάλιστα ἠσθάνετο νά “σπρώχνεται” ἀπό τήν Εὐχή καί νά ὠθῆται πρός τόν οὐρανό (ἡ καρδιά του). Νά τοῦ κρατᾶ τήν προσοχή, νά τοῦ ἀφαιρῆ τούς λογισμούς, νά τοῦ ἔχη κλείσει ὅλες τίς αἰσθήσεις, ἀλλά καί τά μάτια τῶν περαστικῶν, ὥστε «βλέποντες... μή ἴδωσι... καί μή συνιῶσι⁵.

Ἡ αὐτενέργεια αὐτή τῆς Νοερᾶς καρδιακῆς προσευχῆς τοῦ προκάλεσε αἴσθησι θείας δρόσου καί ἀφαιρέσεως τοῦ βάρους τοῦ σώματος μέ πνευματοποίησι τῶν μελῶν του. Ἐγένετο – ἄς ποῦμε ἁπλᾶ – τό σῶμα του ἐλαφρύ, σάν πούπουλο, πνευματοποιημένο καί ἀγγελικό, κάτι σάν οὐράνιο... Ὁ νοῦς του ἦτο ἀμετεώριστος, ἀνεικόνιστος, ἀνείδεος, ἀφάνταστος, ἀσχημάτιστος, ὅλος φῶς, θεοειδής.

Ὅταν ἦλθε «εἰς ἑαυτόν», εἶχαν περάσει περίπου δύο ὧρες καί ἐπέστρεψε στό σπίτι του πανευτυχής, ἐλεεινολογῶντας συνεχῶς τόν ἑαυτό του⁶.

Ἀλήθεια, τί μυστήριο!!! Ἐνῶ βλέπουμε νά προφέρωνται μόνο λόγια, ἡ ψυχή νά ἐπικοινωνῆ μυστικῶς, μυστηριωδῶς, πνευματικῶς, κατά κάποιον τρόπο «θεϊκῶς» μέ τόν Θεόν καί νά καθίσταται θεοειδής. Νά κατανοοῦμε μέν τά λόγια προσευχῆς, χωρίς ὅμως νά μποροῦμε νά ἑρμηνεύσουμε τό τί αἰσθάνεται ἡ καρδιά τοῦ πνευματικῶς πετυχημένου στήν προσευχή ἀγωνιζομένου πιστοῦ χριστιανοῦ.

Γι᾿ αὐτό καί ἀξίζει νά προσέξουμε ὅλη τήν ἡμέρα τήν προετοιμασία τῆς ψυχῆς μας, ὥστε νά δώσουμε στόν ἑαυτό μας, στόν νοῦ μας καί στήν καρδιά μας τήν περιεκτική βοήθεια, πού θά μᾶς ὁδηγήση σέ ἐπιτυχία κατά τήν ὥρα τῆς προσευχῆς.

Βέβαια,πολλές φορές, βλέπουμε τήν ἐνέργεια τῆς Εὐχῆς νά ἐμποδίζεται, νά κόπτεται καί νά παύεται, χωρίς ἐμφανῆ λόγο. Ἄλλοτε πάλι, ἐντελῶς ἀπρόσμενα καί σέ χώρους θορυβώδεις καί κοσμικούς, νά ἐνεργῆ (δηλαδή ἕνωσι, μῖξι) τοῦ ἀνεσπέρου Θαβωρείου Φωτός μέ τήν ψυχή μας, ἀφοῦ τό Ἅγιον Πνεῦμα «ὅπου θέλει πνεῖ»⁷. Ὅμως, ἡ πνευματική αὐτή κατάστασις δημιουργεῖ ἕνα εἶδος ἀσφαλείας στήν ψυχή, σάν βεβαίωσι ὅτι ὁ Θεός εἶναι μαζί μας καί μέσα μας. Τόσο πού ἐκείνη τήν στιγμή μποροῦμε εὔκολα νά πεθάνουμε! Γιατί ἔχουμε διάχυτη τήν ἐπιθυμία, ψυχῇ τε καί σώματι, νά παραδώσουμε τόν ἑαυτό μας καί νά χύσουμε τό αἷμα μας, νά γίνουμε ἀκόμη καί Μάρτυρες! Νά μᾶς κόψουν δηλαδή τά μέλη, νά ριφθοῦμε στήν φωτιά καί νά γίνουμε ἄλεσμα στίς μυλόπετρες τῶν ὀδόντων τῶν ἀγρίων θηρίων, καί ὅλα αὐτά γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

συνεχίζεται......

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.