Πῶς νά ἀγαπήσουμε τόν ἐχθρό μας;……τοῦ Ἱερομονάχου Γρηγορίου τοῦ Ἀθωνίτου

Πώς να αγαπήσουμε τον εχθρό μας;
Πολλές φορές θέλοντας να δικαιώσουμε τον εαυτό μας θέτουμε το ερώτημα: Είναι πραγματικά δυνατόν νά συγχωρούμε καί, ακόμη περισσότερο, νά αγαπούμε τους εχθρούς μας; Ή απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι: Ναί! Και αυτό πρώτος «το δίδαξε και το απέδειξε μέ τήν ζωή Του ό Χριστός, που φανέρωσε τήν αγάπη του Πατέρα Του και τήν δική Του, υπακούοντας μέχρι θανάτου γιά χάρη εχθρών, και όχι φίλων, όπως βεβαιώνει ό απόστολος Παύλος λέγοντας: «Ό Θεός δείχνει τήν αγάπη Του σε μάς μέ το γεγονός ότι, ενώ ακόμη ήμασταν αμαρτωλοί, ό Χριστός θυσιάστηκε γιά χάρη μας»… Δεν θά είχε δώσει βέβαια εντολή ό αγαθός και δίκαιος Θεός νά αγαπούμε τους εχθρούς μας, εάν δεν μάς είχε χαρίσει την δύναμη νά την εκτελέσουμε».

 Η ζωή όλων των Αγίων είναι μία ακόμη απόδειξη ότι με την χάρι του Χριστού είναι δυνατόν νά αγαπήσουμε τους εχθρούς μας. Ο απόστολος Παύλος, γιά παράδειγμα, αγάπησε τόσο τους εχθρούς του, όσο εμείς δεν αγαπούμε τους φίλους μας. Διότι ποιος από μάς θά έδινε τήν ζωή του, ή ακόμη περισσότερο, θά προτιμούσε νά πάη στην κόλαση γιά χάρη των φίλων του;Ό Απόστολος όμως, πού αγαπούσε τον Χριστό όσο κανένας άλλος, ευχόταν νά χωρισθή από τον Χριστό, αρκεί νά σώζονταν εκείνοι πού τον μαστίγωναν και τον λιθοβολούσαν!

Ό Ιερός Χρυσόστομος μάς υποδεικνύει έναν πρακτικό τρόπο γιά νά μπορούμε νά συγχωρούμε εύκολώτερα τους αδελφούς μας: Νά βλέπουμε τις δικές μας αμαρτίες και νά κατηγορούμε τον εαυτό μας γι’ αυτές. Εφαρμόζοντας τή μέθοδο αυτή, βρίσκουμε ελαφρυντικά γιά τους άλλους και επιπλέον διορθώνουμε τον εαυτό μας. ‘Ακόμη, νά σκεφτώμαστε ότι ό άνθρωπος πού μάς κάνει κακό οδηγείται στις πράξεις του από τον Διάβολο: «Όταν κάποιος σου κάνη κακό, μη βλέπης αυτόν άλλα τον δαίμονα πού τον κινεί. «Όλη την οργή σου στρέψε την σ’ αυτόν, ενώ τον άνθρωπο πού κινείται απ’ αυτόν πρέπει και να τον σπλαγχνισθής». Ό άγιος Σιλουανός ό Αθωνίτης γράφει άπό την πείρα του για την αγάπη προς τους εχθρούς: «Στην αρχή βίαζε τήν καρδιά σου ν’ αγαπά τους εχθρούς, και ό Κύριος, βλέποντας τήν αγαθή σου προαίρεση, θα σοΰ δώση κάθε βοήθεια… Χωρίς τήν χάρι του Θεού δεν μπορούμε ν’ αγαπούμε τους εχθρούς».

Κάποιος άγιος Γέροντας είπε: «Αν ακούσης για κάποιον ότι σε μισεί και σε βρίζει, στείλε του κάποιο δώρο, ώστε να έχεις θάρρος στον Χριστό κατά τήν ώρα της Κρίσεως». Διότι, «τίποτε δεν εξευμενίζει τόσο τον Θεό, όσο το νά αγαπούμε τους εχθρούς μας και νά ευεργετούμε εκείνους πού μάς βλάπτουν» Ρώτησαν κάποτε τον αββά Ζωσιμά: «Πώς μπορεί κανείς, όταν τον εξευτελίζουν ή τον κακολογούν ορισμένοι, νά μή θυμώνη;».
Και αποκρίθηκε: «Αν θεωρή κάνεις τον εαυτό του τιποτένιο, δεν ταράζεται».
Ό δσιος Αμμωνάς μάς συνιστά για παρόμοιες περιπτώσεις: «Πρόσεχε με ακρίβεια τον εαυτό σου, ώστε, άν κάποιος σε πικράνη σε ό,τιδήποτε, να μην πής το παραμικρό. Σώπαινε, μέχρι να ηρέμηση ή καρδιά σου με την αδιάλειπτη προσευχή, και τότε βοήθησε τον αδελφό που σε έθλιψε».

Ή καλύτερη βοήθεια για τον αδελφό πού μάς θλίβει και μάς άδικη είναι ή άνεξίκακη συμπεριφορά μας και ή προσευχή μας γι’ αυτόν. «Τί κόπο έχει ή προσευχή υπέρ των εχθρών;», ρωτά ό όσιος Ζωσιμάς. «Μήπως είναι σκάψιμο; Μήπως όδοιπορία; Μήπως ζημιά οικονομική; Νά είσαι ευχαριστημένος πού εξευτελίζεσαι. Διότι έτσι γίνεσαι μαθητής τών αγίων Αποστόλων, πού επορεύοντο χαίροντες, ότι κατηξιώθησαν υπέρ του ονόματος του Χριστού ατιμασθήναι. Κι εκείνοι βέβαια, σάν καθαροί και άγιοι, υπέμεναν ατιμίες γιά το όνομα τοϋ Χριστού… Ένώ εμείς πρέπει νά κινούμαστε με ευγνωμοσύνη και νά ομολογούμε ότι δίκαια ατιμαζόμαστε γιά τις φαύλες πράξεις μας. Και όμως, ή άθλια ψυχή, άν και γνωρίζει πώς άξια παθαίνει ό,τι παθαίνει, κάθεται και διαστρέφει τη συνείδηση της και πλέκει λογισμούς και λέγει «μα μου είπε», «μ’ εξευτέλισε», «με κορόιδεψε», κι έτσι επιβουλεύεται τον εαυτό της, παίρνοντας ή ίδια τη θέση των δαιμόνων… Τί ευκολότερο άπό το να αγαπάς όλους και να σ’ άγαπούν όλοι; Πόση ανάπαυση δεν προσφέρουν οι εντολές του Χριστού; Και όμως, ή προαίρεση μας δεν βάζει αρχή. Διότι αν έβαζε, όλα θα της ήταν εύκολα, με τήν χάρι τοῦ Θεοῦ».
Οι «Αγιοι βλέπουν με τα μάτια της αγάπης κάθε άνθρωπο, ακόμη και εκείνον πού τους επιβουλεύεται
Κάποια μέρα πού ό γέροντας Παίσιος καθόταν στην αυλή του φτωχικού του ξεροκάλυβου αντιλήφθηκε κάποιον κρυμμένον στο δάσος να τον παρακολουθή. Έδινε τήν εντύπωση ανθρώπου πού ψάχνει ευκαιρία να κλέψη.
Ό Γέροντας σκέφθηκε: » Ό καημένος θα έχη ανάγκη». Έφυγε αμέσως, αφήνοντας τήν πόρτα της καλύβας του ανοιχτή. Ό κλέφτης μπήκε ανενόχλητος μέσα, δεν βρήκε όμως τίποτε αξιόλογο να πάρη… Αυτό τον συγκίνησε και μετανοημένος ζήτησε συγχώρηση, την ο ποία ο ανεξίκακος Γέροντας έδωσε με όλη του την καρδιά»

Τονίζει ό Ιερός Χρυσόστομος: «Μη μισής όποιον σου κάνη κακό… Μην καταριέσαι αυτόν πού σε βλάπτει, διαφορετικά, και την βλάβη υπέστης και τον καρπό έχασες… Θα πης «Πώς είναι δυνατόν;» Είδες τον Θεό να γίνεται άνθρωπος και να δείχνη τόση συγκατάβαση και να πάσχη τόσα προς χάρη σου, και σύ ρωτάς ακόμη και αμφιβάλλεις πώς είναι δυνατόν να συγχώρησης τους συνδούλους σου για τις αδικίες πού σου κάνουν; Δεν Τον ακούς που λέγει πάνω στον Σταυρό: «Άφες αυτοίς, ον γαρ οίδασι τι ποιούσι;»

απόσπασμα από το Βιβλίο του Ιερομονάχου Γρηγορίου Αγιορείτου «‘Αγαπάτε τους εχθρούς υμών»
Πρώτη έκδοση, 2008 ISBN 978-960-89067-5-4 © ‘Ιερομόναχος Γρηγόριος ‘Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον «Αγιος ‘Ιωάννης ό Θεολόγος Ταχυδρ. Θυρίς 13 630 86 Καρυές «Αγιον «Ορος