Μέσα στη γενική κατάσταση η υπόθεση του πόνου είναι προσωπική, ο αγώνας είναι προσωπικός, ο πόνος δεδομένος. Ο πόνος είναι θα λέγαμε, το χνώτο του Θεού στη ζωή μας.
Ο πόνος είναι το εύκρατο κλίμα για την καλλιέργεια και ανάπτυξη της πνευματικής ζωής. Οι πονεμένοι είναι πλούσια ευλογημένοι από το Θεό.
Μακάρι οι μακάριοι να νιώθουν με υπομονή τη μεγάλη χάρη αυτής της μεγάλης ευλογίας. Ο τρόπος αποδοχής του πόνου φανερώνει τον βαθμό γνησιότητος ενός πιστού.

Μόνο στα πονεμένα πρόσωπα υπάρχει ένα μυστικό φως, που κάνει απαλά γνωστό το μαρτύριο του εσωτερικού πόνου, ενός αμονιού, όπου λεπτύνεται ο άνθρωπος κι ο λόγος του γίνεται  χαριτωμένος,  βιωματικός, ατόφιος, απέριττος.
Μόνο οι πονεμένοι έχουν κάτι σημαντικό να πουν. Πίσω από τον κάθε ανθρώπινο πόνο κρύβεται ο Θεός.
Ο πόνος πάντως θα παραμένει ένας εφαλτήρας για υψηλές πνευματικές αναβάσεις και ανατάσεις, για συναντήσεις με την αγία τριάδα που λέγεται Θεός, άνθρωπος, εαυτός.
Θα έπρεπε να διακρίνουμε τον πόνο που προέρχεται από τον Θεό, την αμαρτία ή από τους ανθρώπους. 
Στο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας μας πολλοί υπέρλαμπροι αστέρες, δηλαδή γνωστοί άγιοι, ανήκουν στην τάξη των λαϊκών.
Εκτός από τους μάρτυρες και τους νεομάρτυρες , που στην πλειοψηφία τους ήταν λαϊκοί, υπάρχουν και πολλοί  λαϊκοί  άγιοι.
Η αγιότητα λοιπόν , δεν είναι προνόμιο και αποκλειστικότητα των μοναχών και των ιερωμένων,αλλά δυνατότητα κάθε χριστιανού που έχει πίστη ορθή, μετάνοια και αγωνιστικό φρόνημα.
Στην ιστορία της Εκκλησίας μας βλέπουμε ότι μετά την κατάπαυση των διωγμών, οι θερμότεροι χριστιανοί δεν αρκέστηκαν στην απλή τήρηση των εντολών μέσα στον κόσμο αλλά εξήλθαν στην έρημο επιδιώκοντας το μαρτύριο της συνειδήσεως , την αδιάλειπτη προσευχή και την ευαγγελική τελειότητα.
Έτσι δημιουργήθηκε η τάξη των μοναχών. Ο τρόπος της ζωής τους απετέλεσε πρότυπο γιαι τους ευλαβέστερους λαϊκούς.
Έγιναν φως και παράδειγμα για τους αγωνιζόμενους μέσα στον κόσμο χριστιανούς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία ασκητική παράδοση που είχε αφετηρία τους μοναχούς της ερήμου και που εμπνέονταν και ενισχύονταν από το άφθαστο παράδειγμά τους.
Την παράδοση αυτή, δηλαδή αυτόν τον ασκητικό τρόπο ζωής, την μετέδιδαν οι γονείς στα παιδιά τους φυσικά και  αβίαστα με το παράδειγμά τους.
Κατά συνέπεια η ορθόδοξη οικογένεια, η “κατ’ οίκον εκκλησία”υπήρξε ο φύλακας, ο φορέας, το σχολείο αυτού του ευαγγελικού και ασκητικού τρόπου ζωής. 
Συνήθως πίσω από κάθε Άγιο υπήρξε και μία αγία μητέρα που γαλούχησε με τα ορθόδοξα ασκητικά νάματα τον υιόν της.
αποσπάσματα από τα βιβλία “Ο Άγιος Πόνος” και “Ασκητές μέσα στον κόσμο ” 

ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ
Περιοδική έκδοση Ενορίας Αγίου Νικολάου Έγκωμης
Νοέμβριος 2014, Τεύχος 2ο