Ο Μ. ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

 

   Ἀρχικῶς ὁ μέγας Ἁγιασμὸς ἐτελεῖτο εἰς ἀνάμνησιν τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου κατὰ τὴν παννυχίδα τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων ἀμέσως μετὰ τὴν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ἀντλοῦσαν οἱ πιστοὶ ὕδωρ, ἔπιναν καὶ ἐρραντίζοντο καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐβαπτίζοντο σ᾽ αὐτὸ οἱ κατηχούμενοι. Στὴν Λειτουργία τῆς Ἑορτῆς, ποὺ ἐτελεῖτο εὐθὺς ἀμέσως, παρίσταντο καὶ οἱ νεοφώτιστοι, γι᾽ αὐτὸ καὶ μέσρι σήμερα ψάλλεται κατ᾽ αὐτὴν ἀντί τρισαγίου τὸ «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε». Κατ᾽ οὐσίαν ὁ μέγας Ἁγιασμὸς εἶναι εὐλογία τοῦ ὕδατος τοῦ Βαπτίσματος.(…)
.           Ὁ ἁγιασμὸς τῶν ὑδάτων τῶν Θεοφανείων εἶναι πραγματικὸ «γεγονὸς» γιὰ τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἀνάμνηση καὶ πραγματικὴ λειτουργικὴ παρουσία τοῦ σωτηριώδους γεγονότος τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου μὲ ὅλο τὸ βάρος τῶν συνεπειῶν του στὴν ζωὴ τοῦ καθενὸς πιστοῦ χωριστὰ καὶ τοῦ ὅλου σώματος τῆς Ἐκκλησίας. Μ᾽ ἄλλα λόγια τὸ ἁγιασμένο νερὸ τοῦ μεγάλου ἁγιασμοῦ εἶναι αὐτὸ τὸ «εἶδος», κατὰ τὴν δογματικὴ ὁρολογία, τοῦ μυστηρίου τοῦ βαπτίσματος. (+ Ἰω. Φουντούλης, ἐν «Ἀπαντήσεις εἰς Λειτουργικὰς ἀπορίας», τ. Α´: σ. 252-254, τ. Δ´: σελ. 202, ἔκδ. Ἀποστολ. Διακονίας)

Καὶ τρεῖς σύντομες «πρακτικὲς» σημειώσεις:
1. Ὁ Ἁγιασμὸς τῆς παραμονῆς τῶν Φώτων εἶναι ΙΔΙΟΣ καὶ …ἰσοδύναμος (!) μὲ τὸν Ἁγιασμὸ ἀνήμερα τῶν Φώτων.
2. Ὁ Μ. Ἁγιασμὸς τῶν Θεοφανείων ἔχει προτεραιότητα ἔναντι τοῦ Ἀντιδώρου.
3. Ἡ νηστεία τῆς Παραμονῆς τῶν Φώτων δὲν συνδέεται μὲ τὴν μετάληψη τοῦ Ἁγιασμοῦ, ἀλλὰ μὲ τὴν πνευματικὴ προπαρασκευὴ γιὰ τὸ Βάπτισμα (στὴν Ἀρχαία Ἐκκλησία) καὶ τὴν ἴδια τὴν Δεσποτικὴ Ἑορτή.