Όλες οι απαντήσεις για το εμβόλιο - Να το κάνω ή να μην το κάνω;

της Ευανθίας Τασσοπούλου

Πολλά ερωτήματα τίθενται για το εμβόλιο για τον κορονοϊό, προκαλώντας έναν προβληματισμό στους πολίτες αν και πότε πρέπει να κάνουν το εμβόλιο ενόψει της έναρξης της επιχείρησης "Ελευθερία". Ο Ιωάννης Κιουμής, ο οποίος είναι Πνευμονολόγος Λοιμωξιολόγος και Αναπληρωτής Καθηγητής Πνευμονολογίας – Λοιμωξιολογίας στο Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» απαντά στο enikos.gr και διευκρινίζει τις πιο συχνές απορίες που εκφράζονται σχετικά με τα εμβόλια.

1.Συνήθως χρειάζονται πολλά χρόνια για να κυκλοφορήσει ένα εμβόλιο. Πώς τα εμβόλια για την Covid-19 δημιουργήθηκαν και κυκλοφορούν μέσα σε μερικούς μήνες;

Για τον πολύ απλό λόγο ότι η βασική αρχή στην οποία στηρίζεται αυτό το εμβόλιο και οι τεχνικές που στηρίζουν αυτή την αρχή είναι γνωστές εδώ και 30 χρόνια. Άρα αυτό που έπρεπε να γίνει ήταν μια προσαρμογή αυτών των αρχών και τεχνικών που υπήρχαν και που είχαν μείνει ουσιαστικά ανολοκλήρωτες επειδή δεν συνέτρεχε λόγος άμεσος να φτιαχτούν εμβόλια για κάτι τέτοιο σαν κι αυτό που περνάμε. Αυτά λοιπόν ολοκληρώθηκαν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα και αποτέλεσμα ήταν το εμβόλιο. Άρα δεν ανακαλύφθηκε εξ αρχής η τεχνική. Ήταν μια τεχνική γνωστή, η οποία τροποποιήθηκε κατάλληλα ώστε να μας δώσει το εμβόλιο και το έδωσε γρήγορα.

2.Πολλοί φοβούνται να κάνουν το εμβόλιο γιατί πιστεύουν ότι θα έχει σοβαρές μακροχρόνιες παρενέργειες, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένεις ή ακόμη και καρκίνο

Είναι αστήρικτη αυτή η άποψη, γιατί στην πραγματικότητα το εμβόλιο αυτό, αυτό που κάνει είναι ότι μιμείται αυτά που κάνει κάθε ιός όταν μπαίνει στο ανθρώπινο σώμα. Άρα λοιπόν ναν υπήρχε αυτός ο φόβος, τότε θα έπρεπε να υπάρχει ο αντίστοιχος φόβος για κάθε φορά που παθαίνουμε μια ιογενή λοίμωξη. Και ξέρουμε πολύ καλά ότι ο φόβος αυτός είναι αστήρικτος. Αυτό που κάνει λοιπόν το εμβόλιο είναι ότι στην πραγματικότητα μιμείται τη δράση του ιού προκειμένου να οδηγήσει στην κατασκευή αυτών των στοιχείων του ιού που είναι απαραίτητα για να πετύχουμε την ανοσία. Άρα λοιπόν αυτό ο φόβος κατά τη δική μου άποψη και την άποψη όλων των επιστημόνων που γνωρίζουν τα πράγματα, είναι αστήρικτος.

3.Το εμβόλιο μπορεί θα αλλοιώσει το DNA του ανθρώπινου οργανισμού;

Είναι απόψεις των ανθρώπων που δεν θυμούνται τη Βιολογία που έμαθαν στο Γυμνάσιο. Αν θυμούνται από τη Βιολογία, θα καταλάβαιναν ότι το mRNA, αυτό δηλαδή το πυρηνικό οξύ που περιέχει το εμβόλιο αυτό και μιμείται τη δράση του ιού, δεν μπορεί να ενσωματωθεί στο DNA γιατί είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα από πλευράς χημικής δομής. Άρα τέτοιου είδους φόβος δεν υπάρχει.

Αυτό το mRNA που μπαίνει στα κύτταρα μας στη συνέχεια καταστρέφεται από τον ίδιο τον οργανισμό. Δεν παραμένει εκεί και θα λειτουργεί για χρόνια και μήνες κτλ., γιατί τα κύτταρά μας περιέχουν ειδικά ένζυμα που μπορούν να το καταστρέψουν. Δεν παραμένει για να πούμε κάναμε τώρα τον εμβολιασμό, τι θα γίνει μετά από 10 χρόνια, δεν είναι πια εκεί. Μετά το τέλος αυτής της διαδικασίας θα έχει καταστραφεί.

4. Όσοι έχουν νοσήσει μπορούν και πρέπει να εμβολιαστούν;

Δύσκoλο ερώτημα να απαντηθεί αυτό. Επί του παρόντος έχει δοθεί η απάντηση ότι δεν θα μπουν την πρώτη γραμμή προτεραιότητας. Αυτή τη στιγμή θα εξαντληθούν οι ηλικιακές ομάδες, οι ομάδες με τους παράγοντες κινδύνου, αυτοί που για επαγγελματικούς λόγους πρέπει να στηριχθούν όπως είναι οι υγειονομικοί και όχι αυτοί που είχαν φυσική νόσηση, γιατί θεωρείται ότι αυτοί που έχουν υποστεί τη φυσική νόσηση έχουν σε υψηλή πιθανότητα αναπτύξει ανοσία. Άρα λοιπόν αυτά τα άτομα επειδή πλεονεκτούν ουσιαστικά έξω από αυτόν τον γύρο των εμβολιασμών. Αλλά είναι πιθανόν ότι σε μετέπειτα στάδιο να δοθούν οδηγίες για κάποιου είδους εμβολιασμό σε αυτά τα άτομα, που μπορεί να είναι αυτούσιος εμβολιασμός, όπως γίνεται αυτή τη στιγμή, ή να είναι κάποιος τροποποιημένος εμβολιασμός έτσι ώστε να τους ενισχύσει ακόμα περισσότερο την ανοσία. Γιατί; Γιατί το εμβόλιο με βάση τα στοιχεία που έχουμε υπόψιν μας παράγει υψηλότερους τίτλους αντισωμάτων από ότι παράγει η φυσική νόσος, άρα λοιπόν έχουν περιθώριο να βελτιώσουν την απάντηση τους απέναντι στον ιό και αυτοί που νόσησαν.

5. Σε αυτούς που ρωτούν τι περιέχει το εμβόλιο για τον κορονοϊό, μπορείτε να απαντήσετε με απλά λόγια; Η Pfizer πρόσφατα με ανακοίνωσή της αναφέρθηκε στα 10 συστατικά της, απορρίπτοντας τις θεωρίες συνωμοσίας για τσιπάκι

Αστεία όσα λέγονται για την πιθανότητα του μικροτσίπ. Δεν αξίζει καν να μπούμε σε μια διαδικασία απάντησης σε αυτή την ανοησία. Μπορούμε όμως να πούμε ότι το εμβόλιο της Pfizer ως παράδειγμα, γιατί για αυτό μιλάμε τώρα αφού αυτό θα χρησιμοποιήσουμε, είναι ουσιαστικά ένα νανοσωματίδιο με ένα περίβλημα που περιέχει κάποιες λιποειδικές ουσίες που καθιστούν το νανοσωματίδιο αυτό ικανό να εισέλθει μέσα στα κύτταρα μας και μέσα στον πυρήνα αυτού του νανοσωματιδίου υπάρχει ένα κομμάτι πυρηνικού οξέος, που ονομάζεται mRNA ή ελληνικά αγγελιαφόρος RNA. Αυτό λοιπόν το κομματάκι που θα μπει μέσα στο κύτταρο θα δώσει την εντολή στο κύτταρο να παράξει το αντίγονο του ιού, δηλαδή το κομμάτι εκείνο του ιού, το οποίο θα το δει ο οργανισμός μας σαν ξένο σώμα και θα παρασκευάσει αντισώματα. Άρα αυτό που κάνει το κομματάκι αυτό, το mRNA, είναι ουσιαστικά να δώσει μια εντολή στο κύτταρο: "Φτιάξε αυτό το πράγμα". Το κύτταρό μας θα το φτιάξει, έτσι κάνει και στις ιογενείς λοιμώξεις ο οργανισμός μας εξάλλου. Απλώς στις ιογενείς λοιμώξεις το RNA που απελευθερώνεται από τους ιούς στα κύτταρα περιέχει ένα σύνολο εντολών για να φτιαχτεί ολόκληρος ο ιός. Εδώ θα φτιαχτεί μόνο ένα τμήμα του ιού, αυτό ακριβώς που θέλει ο οργανισμός μας να το αναγνωρίσει για να παράξει αντισώματα. Είναι τόσο απλό. Δεν περιέχει περίεργες ουσίες, δεν υπάρχει τίποτα το σπάνιο. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα επειδή είναι κάτι τεχνικά κατασκευασμένο κάποια ελάχιστα άτομα, μοιάζει να είναι ένας στις 50.000 να κάνει κάποια αλλεργική αντίδραση, που μέχρι τη στιγμή που μιλάμε, που έχουν φτάσει σχεδόν τα 3 εκατομμύρια οι εμβολιασμοί οι οποίοι έχουν γίνει σε όλον τον κόσμο, δεν έχει φανεί να κάνει κάποια σοβαρου τύπου αλλεργική αντίδραση.

6. Υπάρχουν διάφοροι τύποι εμβολίων, ανάλογα με την τεχνολογία ανάπτυξης. Έχουν σημαντικές διαφορές; Προτείνετε κάποιο εξ αυτών ως καλύτερο;

Τα τέσσερα εμβόλια που βρίσκονται στην τελική γραμμή, δηλαδή είτε έχουν πάρει έγκριση είτε πρόκειται να πάρουν έγκριση στο επόμενο χρονικό διάστημα και μοιάζει να έχουν ολοκληρώσει τις δοκιμασίες τους δηλαδή το εμβόλιο της Pfizer, το εμβόλιο της Moderna, το εμβόλιο της AstraZeneca, αυτό που ονομάζουμε και εμβόλιο της Οξφόρδης λόγω της συνεργασίας τους, και το ρωσικό Sputnik V, είναι εμβόλια που κατ' ουσίαν χρησιμοποιούν την ίδια λογική σχηματισμού αντισωμάτων στον οργανισμό. Απλώς διαφέρουν τα εμβόλια αυτά

ως προς τον τρόπο με τον οποίο επιχειρούν την είσοδο στα κύτταρά μας μιας εντολής για την παραγωγή ενός βασικού αντιγόνου του ιού, δηλαδή μιας ουσίας που θα την θεωρήσει ο οργανισμός μας σαν ξένη και θα ανταποκριθεί με την παραγωγή αντισωμάτων. Της Pfizer και της Moderna για παράδειγμα χρησιμοποιούν τα λιποειδικά μικροσωματίδια, όπως αναφέραμε πριν, που περιέχουν mRNA με την ειδική εντολή ενώ οι άλλες δύο περιπτώσεις εμβολίων χρησιμοποιούν ιούς ως φορείς στους οποίους έχει εμφυτευθεί η συγκεκριμένη εντολή. Η τεχνική αυτή έχει ηλικία περίπου 30 ετών, άρα δεν υπάρχει κανένας νεοτερισμός, απλά η λογική είναι ότι χρησιμοποιούν δύο διαφορετικούς ιούς για να μην υπάρξει πρόβλημα στη δεύτερη δόση, να έχει φτιάξει ο οργανισμός αντισώματα και να μην αφήσει τον ιό μέσα στα κύτταρα.

7. Τι σημαίνει ότι το εμβόλιο εγκρίνεται υπό όρους από την Ε.Ε.; Υπάρχει ανησυχία;

Σημαίνει ότι ακριβώς επειδή υπήρξε μια επιταχυνόμενη διαδικασία, τα κλινικά αποτελέσματα από τον αρχικό εμβολιασμό θα επιτηρούνται περισσότερο αυστηρά, έτσι ώστε αν διαπιστωθεί κάτι το ασυνήθιστο να υπάρξουν οι κατάλληλες διορθωτικές παρεμβάσεις. Μέχρι τώρα με τους εμβολιασμούς που έχουν γίνει και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, κανένα εμβόλιο δοκιμαστικά δεν έχει τον αριθμό των εμβολιασμών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Άρα λοιπόν, έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ αυτό το όριο και μπορούμε να πούμε τώρα πια ότι τουλάχιστον οι άμεσες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι τόσο πολύ καλά ανεκτές και τόσο πολύ σαν ποσοστό ασήμαντες που πραγματικά δεν γεννούν κανέναν λόγο ανησυχίας.