Η μετάνοια

Το να ξεφύγει ο άνθρωπος απ’ το δρόμο του Θεού δεν είναι και πολύ δύσκολο. Αντίθετα είναι το μόνο εύκολο.

Γιατί σαν άνθρωπος αδύνατος εύκολα παρασύρεται και λοξοδρομεί προς την πονηριά και την αμαρτία. Το να θέλει όμως ο άνθρωπος να παραμείνει πεισματικά εκεί μέσα στο βούρκο της πλάνης και της συγχύσεως, αυτό είναι πράγματι σατανικό.

– Καλά, υπάρχουν, άραγε, τέτοιοι άνθρωποι; ίσως απορήσει κανείς.

Μα ναι, και βέβαια υπάρχουν. Η ιστορία είναι γεμάτη δυστυχώς από τέτοια παραδείγματα.

Τι είναι εκείνο λοιπόν που κρατάει τον άνθρωπο μακριά απ’ το Θεό; Είναι η άρνησή του να παραδεχτεί ότι έσφαλε και η έλλειψη του θάρρους για να μετανιώσει. Το θεωρεί δύσκολο, του φαίνεται βουνό.

Κι όμως είναι το μόνο εύκολο. Γιατί είναι εύκολο; Γιατί ο Θεός απ’ ότι ξέρουμε δεν αρνήθηκε σε κανέναν τη μετάνοια. Δεν είπε σε κανέναν ΟΧΙ. Συγχώρεσε και τον Άσωτο υιό, συγχώρεσε και τον ληστή, συγχώρεσε ένα σωρό άλλους. Γιατί ν’ αρνηθεί σε μας; Μήπως υπάρχει κανένας ιδιαίτερος λόγος;

Κι όμως ο άνθρωπος ενώ συναισθάνεται ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό, εκεί αυτός, εξακολουθεί πεισματικά να κάνει αυτό που νομίζει αυτός. Και αρνείται τη μετάνοια. Είναι φυσικό να υποφέρει. Είναι φυσικό να έρθουν και συμφορές. Άλλωστε, μακριά απ’ το Θεό και οι συμφορές και οι δοκιμασίες γίνονται πιο σκληρές. Όλα τότε φαίνονται πιο δύσκολα.

Ο Θεός δεν εγκαταλείπει τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος εγκαταλείπει το Θεό. Βέβαια, η τιμωρία δεν έρχεται έτσι ξαφνικά, την άλλη μέρα. Όχι. Παρ’ όλο που ο Θεός προβλέπει την καταστροφή, δεν τιμωρεί αμέσως.

Πώς εμείς άμα δούμε κανένα νεαρό που τρέχει αδέσποτα στους δρόμους με τη μηχανή του και κάνει σούζες και ένα σωρό άλλες τρέλες, τότε τι λέμε; Πάει αυτό το παιδί θα σκοτωθεί μια μέρα.

Γιατί το λέμε; Είμαστε μάντεις; Θέλουμε το κακό του; Όχι φυσικά. Ξέρουμε τους νόμους της φύσεως, ξέρουμε τις συνέπειες της ταχύτητος και το λέμε.

Το κακό δεν γίνεται την άλλη μέρα. Ίσως βέβαια και να γίνει. Πάντως ο Θεός σαν σπλαχνικός πατέρας περιμένει.

Τώρα η τιμωρία άλλοτε φαίνεται, άλλοτε δε φαίνεται. Άλλος μπορεί να κάνει του κόσμου τα αίσχη και να μη φανεί ότι τιμωρείται. Άλλος δεν κάνει τίποτα και τιμωρείται.

Πάντως πρέπει να πούμε και τούτο. Ότι αμαρτία με αμαρτία έχει διαφορά. Η αμαρτία έχει πολλά στάδια. Γεγονός όμως είναι ότι τα πράγματα δυσκολεύουν όταν θυμώσει ο Θεός. Φαίνεται ότι δεν θυμώνει εύκολα, αλλά όταν οργίζεται η ποινή είναι σκληρή.

Καμιά φορά, βέβαια, απ’ αυτήν την ποινή ίσως έρχεται και η ίδια η σωτηρία. Όπως καμιά φορά μέσα απ’ την αμαρτία έρχεται και η χάρις. Βλέπουμε έτσι πόρνες που τιμωρήθηκαν σκληρά και στη συνέχεια αγίασαν.

Το ερώτημα λοιπόν που μπαίνει αμέσως είναι: Και γιατί ο άνθρωπος να μη θέλει να μετανοήσει; Είναι λοιπόν τόσο ανόητος ώστε να μη θέλει το καλό του; Ασφαλώς κανείς δεν είναι τόσο ανόητος, που να μη θέλει το καλό του. Τότε γιατί, λοιπόν, δεν μετανοεί;

Απλούστατα πρώτα-πρώτα γιατί στη μέση μπαίνει το Εγώ. Για να μετανοήσεις χρειάζεται να μεταμεληθείς, χρειάζεται ταπείνωση και συντριβή καρδίας. Κι εδώ τα πράγματα λίγο ή πολύ δυσκολεύουν.

Και ύστερα υπάρχουν οι ατέλειωτες εκείνες δικαιολογίες. Άλλος γιατί πιστεύει ότι ο ίδιος του είναι Θεός (!) άλλος δήθεν γιατί δεν βρίσκει τον πνευματικό που θέλει, άλλος δήθεν δεν πιστεύει ότι άνθρωποι μπορούν να συγχωρούν αμαρτίες άλλων ανθρώπων, άλλος ντρέπεται να πει τις αμαρτίες του, άλλος φοβάται όταν τις μάθουν ότι θα τον ειρωνευτούν και θα τον κακολογήσουν και ένα σωρό άλλες τέτοιες προφάσεις.

Και, βέβαια, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην υπάρχει και ο ανάλογος πνευματικός στην περιοχή του, που θα μπορέσει να σηκώσει το βάρος της αμαρτίας. Γιατί, πράγματι, είναι πολύ μεγάλο αυτό το θέμα, το πόσο δηλαδή μπορεί σήμερα να καταλάβει ο ένας τον άλλον, αν δεν προηγηθεί κάποια προσέγγιση και κάποια προετοιμασία. Εδώ νομίζω ότι υπάρχει κάποιο ερωτηματικό.

Αλλά, ωστόσο, πώς όταν πρόκειται να βρεις ένα καλό γιατρό ρωτάς και ξαναρωτάς και ψάχνεις σε υφηγητές και καθηγητές και πολλές φορές φτάνεις στο Παρίσι και στο Λονδίνο, ακόμη και στην Αμερική, έτσι και γι’ αυτό πρέπει να ψάξεις. Αν δεν βρεις καλό γιατρό πουθενά, τι κάνεις; Πας στο τέλος στην τύχη σ’ ένα και λες ό,τι θέλει ας γίνει.

Ε, λοιπόν, όταν όλα αυτά συμβαίνουν για το σώμα που είναι φθαρτό και σάρκινο, ποια πρέπει να είναι η περιποίηση της ψυχής που είναι άυλη και αθάνατη;

Ξοδεύονται τεράστια ποσά στα Ινστιτούτα αδυνατίσματος και χάνονται ένα σωρό ώρες για να φανούμε εξωτερικά όμορφοι. Ενώ δεν είναι σίγουρο αν ζούμε αύριο. Και δεν μένει καθόλου χρόνος να διαβάσουμε ένα καλό βιβλίο, να προβληματιστούμε κάπως, να φροντίσουμε έστω, να αγωνιστούμε λίγο για την αθάνατη ψυχή μας. Και την τιμωρούμε έτσι δυστυχώς σε χειμερία νάρκη. Κι όμως δεν τρέφεται ο άνθρωπος μόνο με ψωμί και κρέας αλλά και με κάθε καλή κουβέντα που θα πει και θ’ ακούσει.



Μαζί με τη μετάνοια χρειάζονται τρία πράγματα για να ξεκόψει κανείς από την αμαρτία.

Πρώτα-πρώτα ό,τι έγινε-έγινε. Τώρα μην ξαναγυρνάς πίσω. ΜΗΚΕΤΙ ΑΜΑΡΤΑΝΕ. Αν κοιτάξεις πίσω και ξαναγυρίσεις είναι σαν να θέλεις να μπλεχτείς ξανά στα δίχτυα της ίδιας αμαρτίας, όχι να ξεχάσεις την αμαρτία. Η αμαρτία συγχωρείται, αλλά δεν ξεχνιέται. Μένει εκεί μπροστά μας, για να μας θυμίζει το σφάλμα μας που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να επαναλάβουμε.

Δεύτερο και βασικό. Φύγε όσο μπορείς μακριά απ’ τον τόπο του εγκλήματος. Μακριά. Μην ξαναγυρίζεις.

Τρίτο και σπουδαιότερο. Προσπάθησε ν’ αλλάξεις συμπεριφορά και να γίνεις καλύτερος. Προσπάθησε ν’ ανεβείς στο όρος της Ευλογίας. Το ξέρω είναι δύσκολο. Είπε ο Κύριος ότι ο δρόμος για τον Παράδεισο είναι δύσκολος και η πόρτα στενή. Το πιστεύω. Αν ήταν εύκολος ο δρόμος και μεγάλη η πόρτα, τότε όλοι θα περνούσαν μέσα. Αλλά τότε για σκέψου! Τι αξία θα είχε;

Εδώ βλέπουμε τους ορειβάτες πόσο αγωνίζονται και πόσο κουράζονται για να φτάσουν ψηλά στη βουνοκορφή. Γιατί; Τι θα κερδίσουν; Τι σπουδαίο θα δούνε; Κι όμως το ριψοκινδυνεύουν. Κι όταν την κατακτήσουν αισθάνονται τόσο όμορφα. Όποιος ανεβεί εκεί ψηλά τι βλέπει;

Πρώτα-πρώτα ο κάτω κόσμος μας φαίνεται τόσο μικρός που νομίζεις ότι είναι ψεύτικος. Οι άνθρωποι μικροί, τα αυτοκίνητα μοιάζουν με αυτοκινητάκια μικρών παιδιών που παίζουν ράλλυ, τα σπίτια απίστευτα μικρά. Σκέφτεσαι τα καμώματα των ανθρώπων και γελάς και μελαγχολείς. Διερωτάσαι, ο Θεός που είναι στον έβδομο ουρανό ψηλά, πώς θα μας βλέπει;

Κοιτάζεις γύρω, βλέπεις τον καθαρό ορίζοντα μακριά, ατενίζεις τις άλλες βουνοκορφές, σκέφτεσαι πόσο μακριά βγαίνει ο Ήλιος, υπολογίζεις πόσο απέχει η Δύση και αισθάνεσαι τόσο ωραία σε σημείο που να χαλαλίζεις και την κούραση και τις δυσκολίες και τους κινδύνους. Δεν θέλεις να κατεβείς.

Έτσι λοιπόν είναι και στη ζωή. Ξεντύσου, λέει κάπου, τον παλιό άνθρωπο και ντύσου την καινούργια στολή που καθώς είναι κεντημένη με αρετές δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για απρόσεκτες κινήσεις. Η ίδια η στολή από μόνη δρα περιοριστικά και μας αναγκάζει να μην την λερώσουμε. Την προσέχουμε και μας προσέχει.





Από το βιβλίο: Ιωάννης Στόγιας, Πιστοί στην Παράδοση, σελ. 47.