Το τροπάριο της Κασσιανής

*Το τροπάριο της Κασσιανής- και στην δημοτική γλώσσα, από τον Φώτη Κόντογλου και τον Κωστή Παλαμά

*Η πραγματικότητα για τηνυμνογράφο, την οσία Κασσιανή, και οι παρεξηγήσεις για το πρόσωπό της

*Γνωρίζουμε ποια ήταν «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή»;

Το τροπάριο της Κασσιανής ψάλλεται το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης, στην ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης.

«Κύριε η εν πολλαίς αµαρτίαις περιπεσούσα
γυνή τη σην αισθοµένη θεότητα
µυροφόρου αναλαβούσα τάξιν
οδυροµένη, µύρα σοι προ του ενταφιασµού σου κοµίζει.
Οίµοι λέγουσα ότι νυξ µοι υπάρχει,
οίστρος ακολασίας,
Ζοφώδης Τε και ασέληνος έρως
της αµαρτίας
∆έξαι µου τας πηγάς των δακρύων
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ, κάµθητι µοι προς τους στεναγµούς της
καρδίας
ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει
καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας αποσµήξω τούτους δε πάλιν
τοις της κεφαλής µου βοστρύχοις
Ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν Κρότον τοις ωσίν ηχηθείσα τω φόβω
εκρύβη,
Αµαρτιών µου τα πλήθη
και κριµµάτων µου αβύσσους ης εξιχνιάσει, ψυχοσώστα Σωτήρ µου.
Μη µε την σην δούλην παρίδης ο αµέτρητον έχων το έλεος.»

Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου: 

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, 
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα 
και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου 
κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη 
και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας. 
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων, 
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας. 
Λύγισε στ’ αναστενάγματα της καρδιάς μου, 
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης. 
Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου, 
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου· 
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, 
τ’ άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε. 
Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο, 
ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου; 
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ’ αμέτρητο έλεος.

Τροπάριο της Κασσιανής στη ∆ηµοτική Γλώσσα  (Απόδοση Κωστής Παλαµάς)
« Κύριε,
Η γυναίκα που έπεσε, σε τόσες αµαρτίες,

σαν άκουσε, σαν ένοιωσε τη θεϊκή σου Χάρη

σαν µυροφόρας ένδυµα, στα κλάµατα πνιγµένη

µύρα προ του θανάτου Σου,εντάφια σου φέρνει,

και ωιµέ, στενάζει, κλαίει και θρηνεί

πολλή µε δέρνει νύχτα

ασέληνη και σκοτεινή έρως της αµαρτίας

νύχτα που φλέγει και κεντά

πόθους ακολασίας.

∆έξου Χριστέ, τα δάκρυα τα πύρινα που χύνω

Συ, που στα σύννεφα τραβάς

της θάλασσας το κύµα.

Γύρισε την συµπόνια Σου, στους στεναγµούς µου,

Συ πώγυρες τους ουρανούς στην θεία γέννησή Σου.

Τα πόδια σου τα άγια, άφησε να φιλήσω

και να σκουπίσω άφησε µε τα ξανθά µαλλιά µου

Τα πόδια, που σαν άκουσε τον κρότο τους η Εύα

το δειλινό µεσ” στην Εδέµ κρύφθηκε από φόβο

Τις τόσες αµαρτίες µου και τη βαθιά Σου κρίση

ποιος να µετρήσει ηµπορεί Χριστέ µου, ψυχοσώστη

Μη µε αφήνεις έρηµη και ταπεινή σου δούλη Σου,

όπου έχεις, ως Θεός άπειρη καλοσύνη».

.

.

Παρεξηγηµένη Αγία

∆υστυχώς µερικοί τα λόγια του Τροπαρίου τα αποδίδουν στην ίδια την Κασσιανή, που δήθεν ήταν αµαρτωλή µε περιπετειώδεις και αµαρτωλούς έρωτες µε τον Αυτοκράτορα Θεόφιλο. ∆ιάφορoι µυθιστοριογράφοι, ανίκανοι να συλλάβουν το µεγαλείο της και τυφλωµένοι από τη µέθη των παθών τους, προσπάθησαν να παραχαράξουν την αλήθεια και να δηµιουργήσουν ένα µύθο, που δυστυχώς στάθηκε ικανός να ξεγελάσει πολλούς. «Την ωραία, αγνή, σοφή παρθένο, τη φιλοσοφούσα και τω Θεώ µόνω ζώσα», όπως γράφει Βυζαντινός χρονογράφος της εποχής της,παρουσίασαν µε σκανδαλώδεις περιπέτειες και αµαρτωλή.

Σύγχρονοι και νεώτεροι χρονογράφoι, όπως ο Γλυκάς,  Πτωχοπρόδροµος,  Κωδινός,  Γεώργιος Αµαρτωλός, Ζωναράς κ.λπ. που έγραψαν για τη ζωή της Κασσιανής, αναφέρουν ότι ήταν απλώς µια υποψήφια νύφη για τον αυτοκράτορα Θεόφιλο.

Τίποτε δεν υπήρξε περισσότερο µεταξύ Κασσιανής και Θεόφιλου ούτε πριν, ούτε µετά τη στιγµή που το χρυσό µήλο δόθηκε στη συνυποψήφιά της νύφη Θεοδώρα. Έτσι η σπουδαία αυτή µορφή της Οσίας Κασσιανής για πολύ κόσµο είναι παρεξηγηµένη και αδικηµένη, όπως και η άλλη µεγάλη Αγία Μαρία Μαγδαληνή, που ενώ δεν υπήρξε τίποτε το αµαρτωλό στη ζωή και της µιας και της άλλης από πολλούς (είτε από άγνοια, είτε από κακή προαίρεση), παρουσιάζονται σαν αµαρτωλές – πόρνες γυναίκες µε φανταστικές και βλάσφηµες ιστορίες…

από άρθρο του Αρχιµανδρίτη Παρθένιου Ηγούµενος Ι. Μ. Ο∆ΗΓΗΤΡΙΑΣ